In zijn boek ‘De held met de 1000 gezichten’ beschrijft Amerikaans hoogleraar Joseph Campbell de ‘Reis van de Held’, een structuur die hij terugvond in mythen en sprookjes over de hele wereld. Het is een ‘monomythe’, een verhaalstructuur die je niet alleen in sprookjes en mythen maar ook in films en literatuur terug kunt vinden.
En natuurlijk is deze ook te vinden in onze dromen…
De ‘Reis van de held’ (of heldin!) is een metafoor voor het leven. Je zou hem kunnen zien als een ontwikkelingsmythe, het verhaal van de ontwikkeling van pasgeborene, tot onbewuste adolescent naar bewuste volwassene. Je zou hem ook kunnen zien als de weg van transformatie, persoonlijke groei en spiritueel bewustzijn.
De ‘Reis’ lijkt ook op de spaken van het Medicijnwiel, en aan wat Indiaans lerares en schrijfster Jamie Sams het ‘Dansen van de Droom’ noemt, de reis die we allemaal moeten gaan als we tot spirituele volwassenheid willen komen.
In de ‘Reis van de Held’ wordt een groot aantal stadia en substadia omschreven die je zowel in je leven, als in je dromen terug kunt vinden. Voor het gemak breng ik ze even terug tot drie hoofdstadia. Deze zijn:
De oproep tot avontuur: dit is de fase waarin je je gewaar wordt van de roep van je passie, je ziel, iets dat groter is dan jijzelf. Vaak stribbel je in eerste instantie tegen, maar zorgt een gebeurtenis, een ziekte, een boodschapper ervoor dat je de roep niet langer kunt negeren. Je gaat op pad, vindt natuurlijke en bovennatuurlijke bondgenoten en tegenstanders, en moet een drempel overwinnen om de daadwerkelijke reis naar binnen te beginnen.
De initiatie: hier begint de afdaling in de onderwereld. Je komt je grootste angsten tegen, je verslavingen, de stukjes van jezelf die je had weggestopt. In de onderwereld vind je tevens je grootste schat: je passie, je talent, of de verbinding met je ziel.
De terugkeer: uiteindelijk breng je de schat weer naar de oppervlakte om deze te delen met de wereld, als een bewust mens en schepper, een bewoner van beide werelden.
De ‘Reis’ kun je zowel in het groot als in het klein toepassen. Iedere keer dat je een nieuwe uitdaging aangaat, een nieuwe baan, een nieuwe relatie, een nieuwe levensfase, kun je aspecten van de Reis doormaken. En je dromen zullen deze weerspiegelen.
Als je de ‘Reis van de Held’ naast je dromen legt, zul je dromen kunnen vinden die prachtig weergeven in welk stadium je je bevindt. Omgekeerd kun je per droom ook kijken in welke van de stadia hij thuishoort.
Nachtmerries bijvoorbeeld, zijn vaak een afspiegeling van de initiatie fase, de reis door de Onderwereld, de confrontatie met onze trauma’s, weggestopte angsten, of ze nu oud of recent zijn. Welke angsten worden door je nachtmerries aan het licht gebracht? Hoe kun je de schat vinden van bewustwording, of het overwinnen van je angsten, een herontdekt deel van je ziel?
En omgekeerd halen dromen soms weer hun inspiratie uit mythen, sagen en verhalen! Zo ben ik een groot fan van ‘Buffy the Vampire Slayer’. De TV serie is onder de oppervlakte van spanning en komedie een prachtige mythe over de strijd tussen goed en kwaad, en het eenheidsbewustzijn dat alles overstijgt. Toen de serie voor het eerst op TV was droomde ik bijna elke week wel een keer over Buffy, de vrouwelijke krijger en haar ‘tegenstander’ Spike, de vampier die een ‘donkere nacht van de ziel’ doormaakt en daardoor zowel zijn ziel als de liefde terugwint. Buffy de heldin en antiheld Spike weerspiegelden aspecten van mijn eigen persoonlijkheid, mijn reis en de obstakels die ik daarin moest overwinnen om tot bloei en bewustwording te komen.
En waar op je reis ben jij?