Empaat
Je zou denken dat wanneer je geboren bent als empaat, met name een sensitieve intuïtieve HSP empaat, dat je mensen die een persoonlijkheidsstoornis hebben zoals narcisten makkelijk zou kunnen herkennen. En ze daardoor makkelijk uit de weg zou kunnen gaan.
Maar vaak is niets minder waar.
Overlevingsstrategieen van de empaat
Wanneer je opgroeit als empaat in een gezin met een of meerdere narcisten, ga je overlevingsstrategieën ontwikkelen. Het is namelijk voor een weerloos en kwetsbaar gevoelig kind heel erg moeilijk om op te groeien in een gezin met narcistisch misbruik. Het is voor iedereen al moeilijk, laat staan voor iemand die alles voelt, ziet, doorheeft, en intuïtief waarneemt.
Afsluiten voor de werkelijkheid
Wat de meeste kinderen dus zullen gaan doen, en met name empaten, is overlevingsstrategie ontwikkelen om de werkelijkheid niet te hoeven zien. Soms sluiten ze hun derde oog helemaal af. Want wanneer je de werkelijkheid moet zien van de situatie waarin bijvoorbeeld een vader of een moeder met kille ogen van jaloezie of haat naar je kijkt, of je juist hardnekkig negeert, jou of je moeder, vader, broertje, zusje mishandelt, voel je je zeer onveilig.
Aanvoelen
Het is zelfs zo dat empatische kinderen nog het meest last kunnen hebben van de kilte, de leegte, de narcistische woede, en andere laagfrequente energieën omdat ze alles zo zuiver en sterk aanvoelen.
Facade
Daarbij komt nog dat de omgeving van zo’n gezin het vaak niet doorheeft dat er sprake is van narcistische mishandeling. Naar buiten toe wordt immers vaak het plaatje geprojecteerd van het fantastische gezin. Die moeder die er altijd is om voor te lezen aan de kindjes. Die vader die zo’n leuke docent is op school. De buren, familieleden, en kennissen van de ouders geloven vaak in een volkomen vals beeld van de realiteit.
De werkelijkheid
Maar achter gesloten deuren is het een heel ander verhaal. En de eigen kinderen worden als het schaduwkind, het genegeerde kind, de golden child opgevoed. Wat allemaal neerkomt op psychologisch en emotionele mishandeling. Soms is er ook sprake van fysieke mishandeling of seksueel misbruik
Sprookje
De werkelijkheid niet zien, je zintuigen afvlakken, meegaan in het sprookje van het leuke gezin, kan voor een heel jong empathisch kind de enige manier zijn om te overleven. Het spelletje meespelen.
Dan loop je de minste kans dat narcistische uitbarstingen van woede, en andere bedreigende zaken op jou gericht worden. Je zintuigen zijn immers al overprikkeld door alle heftige energieën. Je bent al uitgeput door de leegte en de kilte die je in je ouder(s) voelt.
Double bind
Maar omdat je het bij een narcist nooit goed kan doen, want dat is namelijk niet de bedoeling, kom je als kind wel in een hele moeilijke psychologische double blind terecht. Als je namelijk straalt, en je kracht staat, dan word je genegeerd of omlaag gehaald. Maar als je het niet perfect doet, dan krijg je ook keiharde kritiek of kille afwijzing.
Cirkeltje
Dus zit je in een soort cirkeltje waarbij je gedoemd bent het verkeerd te doen in de ogen van de narcist. Dit cirkeltje is psychologisch gezien bijzonder zwaar en ermee leven kost heel veel energie. Je hebt namelijk geen uitweg. Wat je ook doet, het is nooit goed.
Late realisatie
Als volwassene komen we er als empaat soms pas laat achter, dat het gezin waar wij vandaan komen bijzonder disfunctioneel was. Het begrijpen van narcisme en narcistische mishandeling is een belangrijke stap op weg naar genezing.
Kijken, voelen, luisteren
En een van de stappen op dat pad van genezing, is steeds meer de werkelijkheid te gaan zien. Te gaan voelen wat je voelt. Te luisteren wat je intuïtie te zeggen heeft. Te luisteren naar de signalen die je lijf je geeft. Dat hebben we immers afgeleerd als overlevingsstrategie.
Het is een proces van stap voor stap je lichaam, je emoties, je intuïtieve ingevingen steeds meer serieus nemen. En daarbij de oppervlakkige versies van de werkelijkheid van anderen, die het gezin of jou zelf niet goed kennen, niet weten wat er werkelijk speelt achter de façade, naast je neer te leggen. Te vertrouwen op je eigen zintuigen. Op je eigen verstand en je eigen waarheid.
Empatisch vermogen
Gelukkig zijn we als empaten allemaal uitgerust met het vermogen helder te voelen wat echt is en wat niet. Wanneer iemands gedrag sympathiek overkomt maar niet zo voelt, is het zaak op te gaan letten. Als iemand niet congruent is in diens communicatie, is heel belangrijk je gevoelens serieus te gaan nemen.
Het lichaam liegt niet
Het mooie van het lichaam is dat het nooit liegt. Het fijne van onze intuïtie en gevoelens is dat ze de onderstroom de communicatie oppikken. Niet de oppervlakkige façade die iemand met woorden neerzet.
Meesterschap
Wanneer we uit de verwarring van het kind komen dat moest overleven, en dat kind geheeld hebben zijn we meesters geworden in het herkennen van manipulatieve communicatie, gaslighting en toxische relaties!
Goede keuzes
Dan kunnen we onze intuïtie en gevoeligheid volop voor ons laten werken om de partners en vrienden te kiezen die écht bij ons passen. En gaan we relaties aan vanuit de vreugde van herkenning van zielemaatjes en kindred spirits. Dan gaan we contacten aan vanuit het vreesloos en bewust ons stralende zelf zijn!
Werkelijkheid
En een van de stappen op dat pad van genezing, is steeds meer de werkelijkheid te gaan zien. Te gaan voelen wat je voelt. Horen wat je intuïtie te zeggen heeft. Te luisteren naar de signalen die je lijf je geeft. Dat hebben we immers afgeleerd als overlevingsstrategie.
Vertrouwen op je eigen intuitie
Het is een proces van stap voor stap je lichaam, je emoties, je intuïtieve ingevingen steeds meer serieus nemen. En daarbij de oppervlakkige versies van de werkelijkheid van anderen, die het gezin of jou zelf niet goed kennen, niet weten wat er werkelijk speelt achter de façade, naast je neer te leggen. Te vertrouwen op je eigen zintuigen, verstand en je eigen waarheid.
Congruent of incongruent
Gelukkig zijn we als empaten allemaal uitgerust met het vermogen helder te voelen wat echt is en wat niet. Als iemands gedrag sympathiek overkomt maar niet zo voelt, is het zaak op te gaan letten. Als iemand niet congruent is in diens communicatie, is heel belangrijk je gevoelens serieus te gaan nemen.
Het mooie van het lichaam is dat het nooit liegt. Het fijne van onze intuïtie en gevoelens is dat ze de onderstroom de communicatie oppikken, niet de oppervlakkige façade die iemand met woorden neerzet.
Het geheelde kind
Wanneer we uit de verwarring van het kind komen dat moest overleven, en dat kind geheeld hebben, zijn we als empaat meester geworden in het herkennen van manipulatieve communicatie, gaslighting en toxische relaties!
Gezonde relaties vanuit ons stralende Zelf
Dan kunnen we onze intuïtie en gevoeligheid volop voor ons laten werken om de partner, vrienden, collega’s etc. te kiezen die écht bij ons passen. En gaan we relaties aan vanuit de vreugde van herkenning van zielemaatjes en kindred spirits. Dan gaan we contacten aan vanuit vreesloos en bewust ons stralende zelf zijn!
© drs. Wendy Gillissen, 2023
Het is niet toegestaan (delen van) het artikel over te nemen zonder toestemming van de auteur. Delen natuurlijk wel, graag zelfs!
Wendy’s artikelen worden ook gepubliceerd op Inspirerend Leven
